Danai Tangvatanangkoon, chủ một tiệm cầm đồ mở từ năm 1989 ở Bangkok, có thâm niên trải qua nhiều thập kỷ khủng hoảng kinh tế. Ngồi trong cửa tiệm với mớ đồng hồ xếp chồng và vàng đựng trong các hộp gỗ phủ bụi, ông nói chưa bao giờ chứng kiến nền kinh tế gặp nguy như trong làn sóng bùng phát dịch lần thứ 3 này.

"Mọi người không còn gì để cầm. Doanh số của chúng tôi thậm chí còn tệ hơn cả cuộc khủng hoảng Tom Yum Kung", ông Danai nói về cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997, đã khiến hàng triệu người Thái mất sạch tiền tiết kiệm, trước khi lan ra khắp Đông Nam Á. "Ít nhất thì mọi người thời đó vẫn có công việc, bây giờ họ không có gì cả", ông nói thêm.

Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã cắt giảm dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 từ 3% xuống 1,8%. Triển vọng năm 2022 cũng bị hạ thêm gần một điểm phần trăm. Nước này đối diện nguy cơ sẽ tiếp tục không có khách du lịch nếu virus tiếp tục lây lan.

SCMP cho rằng, dự báo vẫn có vẻ còn lạc quan khi mà Thái Lan chỉ mới có hơn 5% trong số 70 triệu dân đã được tiêm chủng đầy đủ. Chính phủ của Thủ tướng Prayuth Chan-ocha đang phải vật lộn để ngăn chặn đại dịch trong bối cảnh công chúng bất bình về việc tiêm chủng chậm chạp.

Số ca nhiễm Covid-19 đang tăng lên mức chưa từng có, lần đầu tiên lên đến 11.000 ca mắc mới mỗi ngày vào cuối tuần qua. Hôm thứ Ba (20/7), Thái Lan báo cáo 11.305 trường hợp dương tính và 80 trường hợp tử vong. Các quan chức y tế đang chuẩn bị cho số ca nhiễm tăng gấp đôi vào đầu tháng 8.

Bangkok về cơ bản đã bị phong tỏa kể từ đầu tháng 7. Các chuyến bay nội địa bị dừng và các trạm kiểm soát di chuyển được dựng lên khắp thành phố. Điều này đã đè bẹp hoạt động kinh tế vốn đã suy yếu trở lại từ cuối năm ngoái đến tháng 4. Một số lượng không thể kể hết các lao động khu vực phi chính thức - từ người bán hoa quả, người bán đồ trang sức cho đến người làm nghề mát xa - bị mất việc làm. Nợ hộ gia đình đã tăng lên mức nguy hiểm, đến 90% GDP.

Để xoay chuyển tình thế, Thủ tướng Prayuth cam kết sẽ mở cửa trở lại đất nước vào tháng 10. Nhưng điều đó bây giờ có vẻ khó xảy ra. "Điều này có nghĩa là việc phục hồi hình dạng chữ V, hoặc thậm chí là hình chữ U mà chúng ta thấy ở các nước khác sau khi tiêm chủng, vẫn là một giấc mơ xa vời", Pavida Pananond, Phó giáo sư tại Khoa Kinh doanh Quốc tế, Đại học Thammasat, đánh giá.

Các điểm du lịch Phuket và Koh Samui đã mở cửa, nhưng các nhà quan sát trong ngành cho biết du khách vẫn khó có thể quay lại đáng kể, khi mà nước này chưa được tiêm chủng đầy đủ và còn vật lộn vì đại dịch. Ngân hàng Thế giới tuần này cho biết lượng du khách vào cuối năm của Thái Lan có khả năng chỉ còn gần 600.000 lượt, thay vì ước tính 4-5 triệu lượt như trước khi xảy ra đợt bùng phát hiện tại.

Niềm hy vọng cứu vãn nền kinh tế hiện đang treo lơ lửng trên các biện pháp kích thích. Thái Lan đã bơm 1.500 tỷ baht (45 tỷ USD) vào nền kinh tế, với đợt gần nhất là kế hoạch 15 tỷ USD hồi tháng 5, và sẽ được sử dụng trong những tháng tới.

Bộ trưởng Tài chính Arkhom Termpittayapaisith đánh giá đợt kích thích đầu tiên vào năm ngoái đã ngăn chặn "nền kinh tế trượt dài hơn nữa". Ông tiết lộ khả năng chính phủ nước này sẽ tiếp tục vay thêm để ứng cứu, khi đại địch tiếp tục bóp nghẹt chi tiêu của người tiêu dùng.

"Việc phục hồi có thể không diễn ra ngay lập tức như chúng ta mong đợi," ông thừa nhận, đồng thời cho biết chính phủ đang xem xét kế hoạch cho doanh nghiệp hoãn nợ đến năm sau để giúp họ thu hồi vốn.

Trong thời kỳ suy thoái kinh tế bình thường, các cửa hàng cầm đồ làm ăn nở rộ khi khách hàng cần tiền để bù vào khoản tiền thiếu hụt đột ngột và sau đó trả nợ khi tình hình của họ được cải thiện.

Lần này thì khác, khách hàng ngày càng lún sâu vào nợ nần. Mọi người không chạy kịp tiền để chuộc lại đồ trong vòng 5 tháng. Nhiều người còn không đủ khả năng trả khoản lãi 1,5%.

"Chúng tôi đang gia hạn hợp đồng lên sáu hoặc bảy tháng, điều đó có nghĩa là chúng tôi sẽ giữ đồ của khách lâu hơn nhưng cũng không thể kiếm được thêm đồng nào", Danai cho biết.

Người Thái từ lâu đã là một trong những người đi vay hàng đầu châu Á. Họ đã tích lũy một núi nợ cá nhân trị giá khoảng 14.000 tỷ baht (426,5 tỷ USD), phần lớn số tiền nợ đã được tích lũy trước khi đại dịch ập đến.

"Tiêm chủng nhanh chóng, xét nghiệm và truy vết, cùng với các biện pháp kích thích có mục tiêu là chìa khóa để phục hồi kinh tế", Phó giáo sư Pavida nói và đánh giá chính phủ "đã thất bại thảm hại" trong hai đợt bùng phát đầu tiên.

"Về lâu dài, Thái Lan cần đánh giá khả năng phục hồi kinh tế có thể đạt được như thế nào", ông Pavida nói và cho biết việc phụ thuộc quá nhiều vào du lịch, xuất khẩu đã khiến đất nước phải trả giá đắt trong hai năm qua.

Danai vẫn cho rằng những dấu hiệu phục hồi là ảm đạm. "Bạn biết đấy, mọi thứ thật tồi tệ khi nhân viên văn phòng đi cầm các thiết bị, điện thoại và máy tính xách tay của họ. Mọi người không còn gì cả", ông nói.

(Theo Vnexpress)